Dù phải đối mặt với nhiều thử thách liên tiếp và kết quả kinh doanh không khả quan trong quý vừa rồi, Intel vẫn được các chuyên gia phân tích dự đoán cho năm 2024 rằng công ty này là “quá lớn để sụp đổ”.
Bài phân tích trên Wall Street Journal với tiêu đề “Intel: Quá lớn để quay đầu, quá quan trọng để thất bại” đã chỉ ra rằng báo cáo tài chính quý 2 mới công bố cho thấy công ty gặp khó khăn nghiêm trọng. Doanh thu giảm sút tại các thị trường chủ chốt, cùng với chi phí sản xuất tăng cao vì chiến lược tham vọng, đã buộc Intel phải thực hiện những biện pháp mạnh mẽ nhất để duy trì thanh khoản. Những biện pháp này bao gồm giảm tới 15% lực lượng lao động, cắt giảm chi phí vốn sản xuất cũng như chi phí thiết bị, và tạm ngừng chia cổ tức lần đầu tiên kể từ năm 1992.
Các thay đổi này đã khiến nhà đầu tư nhanh chóng rút lui. Chỉ sau một ngày thông báo kết quả kinh doanh quý 2, Intel đã mất hơn một phần tư giá trị vốn hóa thị trường. Giá cổ phiếu sau đó tiếp tục giảm thêm 8%, ghi nhận mức giảm mạnh hơn so với hầu hết các cổ phiếu chip khác trong đợt bán tháo toàn cầu gần đây. Tính đến nay, cổ phiếu của Intel đã giảm khoảng 68% so với thời điểm Pat Gelsinger lên làm CEO vào năm 2021 với nhiều kế hoạch tái cấu trúc quyết liệt.
Theo dữ liệu từ FactSet, lần đầu tiên kể từ năm 1981, cổ phiếu Intel đang được giao dịch dưới giá trị sổ sách công ty. Nói cách khác, các nhà đầu tư hiện đang định giá cổ phiếu của Intel thấp hơn cả giá trị tài sản cố định và các tài sản khác trong bảng cân đối kế toán của công ty.
Tuy vậy, các nhà máy sản xuất vẫn là yếu tố then chốt cho sự ổn định của Intel trong quá khứ và sẽ tiếp tục như vậy trong tương lai. Sự gián đoạn chuỗi cung ứng do đại dịch cũng như bất ổn địa chính trị trong những năm qua đã khiến chính quyền Mỹ nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của sản xuất nội địa, đặc biệt đối với lĩnh vực chip – thành phần thiết yếu trong cuộc sống hiện đại và là vũ khí chiến lược của mỗi quốc gia. Việc xây dựng các nhà máy chế tạo chip hiện đại như của Intel cần rất nhiều thời gian, cùng với đó là chi phí trang thiết bị lên tới khoảng 20 tỷ USD.
Đây chính là lý do mà các chuyên gia cho rằng chính phủ Mỹ sẽ can thiệp. Đạo luật về bán dẫn được thông qua năm 2022 đã quy định khoản hỗ trợ trực tiếp 39 tỷ USD dành cho các nhà sản xuất chip nhằm giúp họ có khả năng đầu tư vào các nhà máy mới. Trong số đó, Intel là công ty được lợi lớn nhất với 8,5 tỷ USD để phục vụ cho việc xây dựng các nhà máy mới tại Arizona và Ohio.
Hiện tại, Intel là công ty sản xuất chip lớn nhất tại Mỹ. Theo thống kê từ TechInsights, các nhà máy của Intel hiện chiếm khoảng 41% tổng công suất sản xuất wafer 300 mm của toàn nước Mỹ, loại chip quan trọng nhất trong phân khúc thị trường này.
Tuy nhiên, một vấn đề nghiêm trọng hiện nay là sản phẩm chip của Intel không còn được ưa chuộng như trước. Đặc biệt, lĩnh vực chip cho data center, từng là thế mạnh của Intel, đang bị AMD chiếm lĩnh. Đồng thời, ngân sách đầu tư đang chuyển hướng từ data center sang các hệ thống GPU của Nvidia để đáp ứng nhu cầu trí tuệ nhân tạo đang gia tăng. Dự kiến doanh thu từ data center của Intel trong năm nay chỉ đạt khoảng 12,6 tỷ USD, chưa bằng một nửa mức cao nhất cách đây 4 năm.
Sự thay đổi nhu cầu từ data center sang AI là điều mà Intel không lường trước khi đưa ra các kế hoạch đầy tham vọng nhằm bắt kịp đối thủ TSMC từ Đài Loan. Theo phân tích của Wolfe Research, “Intel đã xây dựng các nhà máy để phục vụ khách hàng data center nhưng tầm nhìn này đã không còn phù hợp, thay vào đó là nhu cầu cho AI, mà Intel đã bỏ lỡ.”
Điều này dẫn đến việc các nhà máy của Intel không hoạt động hết công suất, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà sản xuất chip bởi chi phí cố định luôn ở mức cao. Việc công suất không được sử dụng hiệu quả đã khiến tỷ suất lợi nhuận gộp điều chỉnh của Intel chỉ đạt 38,7% trong quý vừa qua, thấp hơn 5% so với dự đoán của các chuyên gia.
Tuy nhiên, cuối cùng, ý kiến tại Wall Street về tương lai của Intel lại có sự phân chia. Một số chuyên gia cho rằng Intel nên tập trung vào việc lấy lại vị thế sản phẩm, không quan tâm đến chi phí vận hành nhà máy phục vụ cho các nhà thiết kế chip khác. Ngược lại, một nhóm khác tin rằng công ty cần tìm kiếm thêm những khách hàng lớn trong lĩnh vực sản xuất chip, bởi cơ hội cạnh tranh của Intel trong các thị trường chủ chốt như data center GPU vẫn rất mong manh.
Hiện tại, không có con đường nào hứa hẹn mang lại kết quả nhanh chóng. Việc ngừng chia cổ tức khiến nhà đầu tư không muốn tiếp tục gắn bó với Intel. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn tin rằng do vai trò quan trọng của Intel trong ngành công nghiệp bán dẫn, vốn ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, chính phủ Mỹ sẽ có những hành động can thiệp. Wolfe Research nhấn mạnh rằng do tính chất nhạy cảm của sản xuất bán dẫn trong nước, chính phủ có thể tìm cách giải quyết những vấn đề khó khăn mà Intel đang đối mặt.
Cuối cùng, bài phân tích của WSJ đã khép lại bằng một câu rất sâu sắc: “Chính phủ Mỹ có thể trở thành nhà đầu tư lớn nhất trong hoạt động của Intel trong thời gian dài tới.”