Sắc lệnh cứu TikTok của Tổng thống Trump và nguy cơ pháp lý tiềm ẩn

Mục lục

TikTok vẫn hoạt động nhưng không thể tải hoặc cập nhật mới

TikTok hiện đang rơi vào tình trạng pháp lý chưa từng có tại Mỹ. Mặc dù ứng dụng này trên điện thoại của khoảng 170 triệu người dùng Mỹ vẫn hoạt động bình thường, cho phép họ xem video, đăng nội dung và tương tác với nhau, nhưng TikTok đã biến mất khỏi App Store và Play Store. Điều này có nghĩa là người dùng mới hoặc sử dụng thiết bị mới không thể tải ứng dụng về máy. Đồng thời, những người đã cài đặt TikTok cũng không thể cập nhật phiên bản mới. Đây chính là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy TikTok đang bị đẩy vào một “hố đen” pháp lý sau sắc lệnh của Tổng thống Trump.

Sắc lệnh được ký ngày 20/1 đã cho phép TikTok tiếp tục hoạt động tại Mỹ nhưng không giải quyết được những vấn đề cốt lõi, bao gồm các rào cản pháp lý liên quan đến lệnh cấm từ đạo luật yêu cầu ByteDance thoái vốn TikTok Mỹ. Những bất cập này không chỉ gây khó khăn cho TikTok mà còn ảnh hưởng đến người dùng và các đối tác công nghệ liên quan.

Sắc lệnh gia hạn và mâu thuẫn chính trị

Sắc lệnh mới của Tổng thống Trump yêu cầu Bộ Tư pháp Mỹ gia hạn thêm 75 ngày cho ByteDance để thực hiện việc thoái vốn TikTok Mỹ, kéo dài hạn chót ban đầu là ngày 19/1. Quyết định này được đưa ra nhằm tránh việc ứng dụng bị cấm hoàn toàn tại Mỹ, trong bối cảnh Quốc hội Mỹ đã thông qua một đạo luật yêu cầu thoái vốn vào tháng 4/2024. Tuy nhiên, động thái này không nhận được sự đồng thuận từ tất cả các bên liên quan.

Các nhà lập pháp tại Quốc hội, bao gồm cả đảng Cộng hòa và Dân chủ, đã bày tỏ quan ngại về an ninh quốc gia, khi TikTok và công ty mẹ ByteDance bị cho là có mối liên hệ với chính phủ Trung Quốc. Nhiều nhà lập pháp ủng hộ việc cấm hoàn toàn TikTok tại Mỹ. Trong khi đó, các tập đoàn công nghệ lớn như Apple, Google, và Amazon lại đang đứng giữa hai luồng ý kiến, vừa phải tuân thủ sắc lệnh của Tổng thống, vừa đối mặt với nguy cơ kiện tụng và những án phạt tiềm tàng nếu vi phạm đạo luật thoái vốn.

Theo sắc lệnh mới, Tổng chưởng lý liên bang đã gửi thư tới các nhà cung cấp dịch vụ, từ các cửa hàng ứng dụng trực tuyến đến các trung tâm dữ liệu và quản lý đám mây, đảm bảo rằng họ sẽ không bị áp án phạt dân sự trong thời gian gia hạn. Tuy nhiên, giáo sư Alan Rozenshtein của Trường Luật Đại học Minnesota nhận định, cam kết này chỉ mang lại “sự an tâm tối thiểu” bởi tòa án không coi những lời hứa như vậy là ràng buộc. “Tổng thống có thể thay đổi quyết định bất cứ lúc nào hoặc thực thi lệnh chọn lọc đối với những công ty không vừa ý,” giáo sư Rozenshtein nhấn mạnh.

Nguy cơ từ đạo luật thoái vốn TikTok Mỹ

Đạo luật được Quốc hội thông qua vào tháng 4/2024 yêu cầu ByteDance thoái vốn TikTok Mỹ hoặc ứng dụng này sẽ bị cấm phân phối và vận hành. Luật này đã được Tổng thống Joe Biden ký duyệt và Tòa án Tối cao Hoa Kỳ nhất trí phê chuẩn vào ngày 17/1. Điểm đáng chú ý của đạo luật là mức phạt dân sự lên tới 5.000 USD cho mỗi lần người dùng tải xuống hoặc cập nhật TikTok. Điều này có thể khiến các nhà cung cấp dịch vụ phải đối mặt với án phạt lên đến hàng tỷ USD nếu vi phạm lệnh cấm.

Trong khi sắc lệnh của Tổng thống Trump tạm thời bảo vệ các nhà cung cấp dịch vụ khỏi án phạt dân sự trong thời gian gia hạn, nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng các rủi ro pháp lý tiềm tàng vẫn rất lớn. Giáo sư Timothy Edgar từ Đại học Brown nhận định rằng các cổ đông của các tập đoàn công nghệ có thể khởi kiện những công ty vi phạm luật. Đây là một rủi ro đáng kể, đặc biệt khi các án phạt dân sự có thể dẫn đến tổn thất khổng lồ. “Các công ty phải đối mặt với một canh bạc lớn khi quyết định có tuân thủ sắc lệnh của Tổng thống hay không, bởi họ vẫn có nguy cơ bị các cổ đông kiện tụng,” giáo sư Edgar nói.

Tương lai bất định của TikTok tại Mỹ

Ngoài áp lực từ Quốc hội và các tập đoàn công nghệ, TikTok cũng phải đối mặt với sự bất định từ phía các cơ quan tư pháp. Theo các chuyên gia, các lệnh hành pháp không thể đảo ngược các đạo luật do Quốc hội ban hành. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp pháp lý, tòa án liên bang có thể từ chối can thiệp, coi đây là vấn đề chính trị hoặc an ninh quốc gia.

Điều này đồng nghĩa với việc các tập đoàn công nghệ, như Apple và Google, phải tự cân nhắc giữa việc tuân thủ sắc lệnh Tổng thống và đối mặt với nguy cơ pháp lý từ các cổ đông hoặc các cơ quan quản lý. Tương lai của TikTok tại Mỹ vì thế vẫn rất mờ mịt, ngay cả khi sắc lệnh gia hạn 75 ngày được ban hành.