Mục lục
Khi cài đặt Windows 95 lần đầu tiên, người dùng PC phải đối mặt với một giao diện văn bản đơn giản, không có đồ họa. Mặc dù MS-DOS hoàn toàn có thể hiển thị hình ảnh, nhưng đội ngũ phát triển Windows đã chọn một hướng đi thông minh hơn: tái sử dụng mã nguồn sẵn có để tiết kiệm công sức và tối ưu hóa quy trình cài đặt.
Raymond Chen, một kỹ sư phần mềm của Microsoft với hơn 30 năm kinh nghiệm, gần đây đã chia sẻ lại câu chuyện thú vị này trên blog “Old New Thing” của mình. Ông tiết lộ rằng quá trình cài đặt Windows 95 không chỉ đơn thuần là chạy một tập lệnh đơn giản mà thực chất là một nỗ lực kỹ thuật phức tạp, kết hợp đến ba môi trường hệ điều hành khác nhau để đảm bảo khả năng tương thích với nhiều loại phần cứng.
Tại sao Microsoft không sử dụng đồ họa trong quá trình cài đặt Windows 95?
Về lý thuyết, đội ngũ phát triển Windows 95 hoàn toàn có thể xây dựng một chương trình cài đặt với giao diện đồ họa vì MS-DOS có thể xử lý hình ảnh. Tuy nhiên, hệ điều hành này chỉ cung cấp các công cụ đồ họa ở mức rất cơ bản và đòi hỏi lập trình viên phải tự viết toàn bộ các chức năng đồ họa từ đầu.
Raymond Chen giải thích rằng MS-DOS không có sẵn các thư viện đồ họa ngoại trừ một lệnh BIOS cho phép vẽ từng pixel một. Nhưng phương pháp này không hiệu quả, vì cách tối ưu duy nhất để hiển thị đồ họa là truy cập trực tiếp vào bộ nhớ của card màn hình. Điều này đồng nghĩa với việc đội ngũ phát triển phải xây dựng một thư viện đồ họa riêng chỉ để phục vụ cho quá trình cài đặt – một việc làm tốn kém tài nguyên và không cần thiết.
Ngoài ra, yêu cầu phần cứng tối thiểu của Windows 95 là card đồ họa VGA, do đó nhóm phát triển không cần hỗ trợ các chuẩn đồ họa cũ hơn như CGA hoặc EGA. Tuy nhiên, họ vẫn phải lập trình một trình quản lý cửa sổ mới, hỗ trợ di chuyển giữa các cửa sổ bằng bàn phím, tích hợp phím tắt và hỗ trợ hiển thị các bộ ký tự tượng hình như tiếng Nhật và tiếng Trung.
Tất cả những yếu tố này đều làm tăng đáng kể độ phức tạp của trình cài đặt, trong khi Microsoft đã có sẵn một giải pháp đơn giản hơn.
Giải pháp tối ưu: Tái sử dụng mã nguồn từ Windows 3.1
Thay vì mất hàng tháng để phát triển một hệ thống đồ họa riêng cho trình cài đặt, Microsoft đã chọn tái sử dụng môi trường runtime của Windows 3.1. Phiên bản này đã hoàn toàn tương thích với MS-DOS, có đầy đủ driver đồ họa, thư viện đồ họa, trình quản lý hộp thoại và các công cụ cần thiết để hiển thị giao diện cài đặt.
Điều này giúp Microsoft tiết kiệm thời gian đáng kể và đảm bảo sự ổn định, vì hệ thống Windows 3.1 đã được kiểm tra kỹ lưỡng trước đó. Đây cũng chính là phương pháp mà Microsoft vẫn áp dụng cho các phiên bản Windows ngày nay. Khi bạn cài đặt Windows 10 hay Windows 11, hệ thống sẽ khởi động vào một môi trường cài đặt thu nhỏ, gọi là Windows Preinstallation Environment (Windows PE), giúp quá trình thiết lập diễn ra thuận lợi hơn.
Nhờ vào việc tận dụng lại mã nguồn từ các phiên bản trước, Microsoft không chỉ tối ưu hóa quy trình phát triển mà còn đảm bảo trải nghiệm cài đặt Windows luôn ổn định, hiệu quả qua nhiều thế hệ hệ điều hành.